Op dinsdag 13 februari 2007 vond de eerste clubavond van de NHC voor dit jaar plaats. Door het bestuur was Ted Jansen uitgenodigd voor een minicursus meteorlogie of weerkunde. Iets wat ons zeilers natuurlijk zeer bezighoudt. Die avond waren we te gast in het clubhuis van Roei en Zeilvereniging Naarden aan de oevers van het Gooimeer waar vanaf 19.00 uur de koffie klaar stond. Ondanks het betrekkelijk vroege tijdstip van aanvang was er toch een prima opkomst. Ruim dertig aanwezigen (inclusief partners) hebben een zeer nuttige, leerzame en onderhoudende avond gehad. Uit de vooraankondiging (Het weer in vijf stappen) kon al afgeleid worden dat deze avond en hoog praktisch gehalte zou hebben. Tijdens de inleiding deed Ted Jansen daar nog een schepje bovenop door te stellen dat met deze vijf stappen en een aantal vuistregels iedereen het weer voor de komende 24 uur kan voorspellen en dat er dus niemand meer in zwaar weer verzeild behoeft te geraken.

Om het weer te kunnen voorspellen dienen we aan boord de beschikking te hebben over informatie over de luchtdruk en een echt weerbericht (synopsis). Met een echt weerbericht wordt dus niet bedoeld die berichten die we op de meeste radiozenders te horen krijgen, want die geven alleen aan, en dan nog maar alleen voor een bepaald gebied, globale informatie over wind, de temperatuur en of het wel of niet droog houden.

Informatie over de luchtdruk krijgen we door de barometer en bij voorkeur een digitale barometer met een historie of geheugen-functie omdat deze informatie verschaft over de luchtdruk ontwikkeling van bijvoorbeeld de achterliggende 24 uur. Deze informatie is belangrijk voor de windvoorspelling in ons zeilgebied. Een vuistregel daarbij is:

– bij een daling van de luchtdruk met 1 mbar (hecto-Pascal) per uur kan men binnen 24 uur een wind met een kracht van 6 Bf verwachten

– een daling van 2 mbar per uur geeft binnen 12 uur 7 Bf en

– een daling van 3 mbar per uur geeft binnen 6 uur 8 Bf.

Het is dan uiteraard wel belangrijk elk uur de barometer te controleren. Met behulp van een geheugen functie is dit zeer eenvoudig.

De synopsis is beschikbaar via navtex apparatuur of via weerkaarten bij de havenmeester. Deze geeft ons informatie waar zich depressies bevinden en hoe ze zich ontwikkelen en de daarbij behorende weerverschijnselen..

Waar zich de depressie zich bevindt is ook zelf te bepalen door toepassing van de Wet van Buys Ballot (Als we recht in de wind gaan staan en onze rechterarm uitsteken, zal de depressie (of lagedrukgebied) zich in de richting van onze rechterarm tot ca. 30 graden naar achteren bevinden.) En als we weten waar de depressie ligt kunnen we ook bepalen hoe de windrichting zal zijn c.q. zich zal ontwikkelen aangezien we weten dat nagenoeg alle depressies van WZW naar ONO trekken. Met name als je langere tochten op open water of op zee maakt geeft dit belangrijke informatie over de te zeilen koers.

Het passeren van een depressie gaat gepaard met een aantal verschijnselen. Deze verschijnselen zijn door Ted Jansen gerubriceerd in 5 fases. Met dit hulpmiddel kan elke zeiler/schipper te weten komen in welke weerfase hij of zij zich bevindt en wat het komende weerbeeld zal gaan worden. Voor de leden van de NHC is dit overzicht op de ledensite beschikbaar. Iets om permanent in de kaartentafel te hebben liggen.

Als er in de synopsis sprake is van een New Low dan is het oppassen geblazen. Vaak ontwikkeld zo’n New Low zich tot een occlussiefront met aan de staart een zogenaamde trog waarin zware windstoten, hagelbuien en onweer in voorkomen. (Dit zijn de zogenaamde Kanaalratten).

Naast al deze praktische tips werd ook regelmatig uitstapjes naar de theorie gemaakt. Over troposfeer, en stratosfeer, over het ontstaan van hoge en lage druk gebieden, over luchtsoorten, over cirrus of cumulus of nimbus bewolking, over frontale en thermische depressies en over occlussiefronten (“warme ballen” en “koude punten”) en bijbehorende trog (waar je dus niet in verzeild moet raken), etc.

Ook voor de wedstrijdzeilers was er interessante informatie over hoe fenomenen als land – en zeewind te benutten en met name op zee hoe letterlijk en figuurlijk de wind in de zeilen te houden zeker in combinatie met de getijden.

Kortom een nuttige, leerzame en onderhoudende avond.

Bert de Haan

Hanse 342 Magic Time